BEYİN FIRTINASI( BULUŞ FIRTINASI) TEKNİĞİ

 

Şevin TEKİN

4. Grup

 

Beyin Fırtınası Tekniği

 

Bir grubun üyelerinin belli bir zaman diliminde bir konuya çözüm getirmek, karar vermek ve hayal yoluyla düşünce ve fikir üretmek için kullandıkları yaratıcı bir tekniktir. Çok sayıda fikri bir grup insandan, kısa sürede elde etme tekniklerinden biridir.

Amerikalı bir reklamcı olan Alex Osborn tarafından geliştirilen beyin fırtınasının geçmişi, 1930’lara kadar dayanmaktadır. Osborn’un bir yöneticilik tekniği olarak geliştirdiği bu teknik, zaman içinde bir öğretim tekniği haline gelmiştir.

         Beyin fırtınasının esası; belirli bir durum veya probleme ilişkin fikir ve seçenekleri ortaya koymaktır. Örneğin, bir teneke kutunun, eski gazetelerin veya bir ataşın kullanım alanlarının bulunması türünden bir araştırma ile öğrenciler, yaratıcı düşünmeye ve imgeleme yapmaya zorlanırlar.

Beyin Fırtınasını Ne Zaman Kullanabiliriz?

v Amaçlar belirlenirken,

v Öğretmen/öğrenci katılımını sağlamak için,

v Öğrenci/personel/veli fikirleri arasında öncelik taşıyanların belirlenmesinde,

v Büyük değişim yaratacak fikirlerin ortaya çıkmasında,

v Görüş birliğine ulaşmada,

v Problem çözümünde,

v Yaratıcı fikirler üretmede beyin fırtınası tekniğinden faydalanabiliriz.

Beyin Fırtınasının Kuralları

v Beyin fırtınası tekniğinde bütün öneriler kabul edilir, hiçbir öneri eleştirilmez.

v Fikirlerin özgürce açıklanması desteklenir.

v Fikirler söylenirken ortaya atılan fikirle ilgili olarak hiçbir yorum ve eleştiri yapılmaz, fikirler sorgulanmaz.

v Bütün fikirler ortaya konuluncaya kadar gruptaki herkesin görüşü alınır.

v Fikirler sınıflandırılır, gruptakilerin onayı ile benzer olanlar gruplandırılır, problemle ilgisi olmayanlar elenir.

Beyin Fırtınasının Uygulanışı

Fikir Üretme Aşaması

v Öncelikle bireylerin fikirlerini rahatça söyleyebilecekleri bir ortam yaratılmalıdır. Bireyler alay edilme, kınanma ya da eleştirilme korkusu olmadan fikirlerini söyleyebileceklerini bilmelidir.

v Görüşleri yazacak bir kişi seçilir.

v Belirli bir görüş bildirme süresi tespit edilir (15-20 dakika gibi)

v  Bireylerin görüşleri tahtaya yazılır.(1-2 kelime şeklinde)

v Her grup üyesi her turda yalnız bir fikir söyler.

v Fikirler sıra ile, hızlı bir şekilde ve dönüşümlü olarak söylenir.

v Sırası gelen birey söyleyecek bir şey bulamazsa ‘geçiniz’ der.

v Her fikir çılgınca, mantıksızca, uygun değil ya da tekrar ediyormuş gibi görünse de tahtaya yazılır.

v Önemli olan fikirlerin niteliği değil niceliğidir.

v Bu süreç gruptakilerin bütün fikirleri tamamlanıncaya kadar devam eder.

Fikirlerin Değerlendirilmesi Aşaması

v Ortaya atılan fikirler üzerinde tartışılarak fikirlerin tam olarak anlaşılması sağlanır.

v Bütün grup üyelerinin bir fikir üzerinde hem fikir olması zorunlu değildir.

v Aynı özellikte olan fikirler gruplandırılarak birleştirilir. Konudan bağımsız olan fikirler elenir.

v Amaca en uygun olan fikir ya da fikirler seçilir.

Beyin Fırtınasının Yararları

v Öğrencilerin heyecanlı bir ortamda yaratıcı fikirler ortaya koymalarına zemin hazırlar.

v Öğrencilerin yaratıcılığı geliştirilebilir.

v Sınıf atmosferini daha canlı ve zevkli hale getirebilir.

v Öğrencilerin duygularını, düşüncelerini daha rahat ifade etmelerini olanaklı kılabilir.

Beyin Fırtınasının Sınırlılıkları

v Kalabalık sınıflarda uygulanması zordur.

v Öğretmenin sınıf ortamında aktif olup sınıfı yönlendirememesi durumunda istenilen sonucu vermeyebilir.

v Uzun zaman alabilir.

v Duyuşsal ve bilişsel özelliklere yönelik bir teknik olduğundan psiko-motor etkinliklerde uygulanması zordur.

      Beyin fırtınası tekniğinde istenilen sonucun alınmasında dikkat edilmesi gereken birtakım unsurlar vardır. Bu unsurlardan ilki öğrencilerin seviyesidir. Seçilecek konular öğrencilerin seviyesine uygun ve ilgisini çeken problemlerden seçilmelidir. Bir diğer önemli unsur tekniğin uygulanacağı grubun büyüklüğüdür. Beyin fırtınası tekniği, üye sayısı 6-15 arasında değişen gruplarda kolaylıkla uygulanabilir.

 Ayrıca tekniğin, anlatılacak konuya veya çözümü istenen probleme uygunluğu da önemli bir ayrıntıdır. Her konu beyin fırtınası ile anlatılmaya uygun olmayabilir. Bizi daha kısa sürede çözüme götürecek bir teknik kullanmamız gerekebilir.

Örnek uygulama:

      25 kişiden oluşan 11.sınıf öğrencilerine bir rehberlik dersinde "okul dışındaki suç unsurları" açıklanarak bu sorunun giderilmesine dair çözüm üretmeleri istenir.

    Öğrencilere verilen 10 dakikalık süreçte "Okuldaki ve okul dışındaki suç unsurlarının önüne nasıl geçebiliriz?" sorusuna yanıtlar vermeleri beklenir.

     Alınan tüm yanıtlar, eleştirmeden tahtaya yazılır.

Öğrencilerin verdiği yanıtlardan bazıları şunlardır;

·       Okulun kapısında polis beklesin,

·        Polis merkezleri ya da jandarma birimleri okul çevrelerine yakın olsun,

·        Öğrenciler okula hiç gelmesin,

·       Nöbetçi öğretmenler olsun,

·      Sivil polisler olsun,

·      Herkesi annesi-babası gelip alsın,

·      Öğrenci-öğretmen işbirliği olsun,

·       Her ay seminerler yapılsın,

         Sıra verilen yanıtları sınıflandırmaya gelir. Benzer olan cevaplar gruplandırılır. Sorunla ilgisi olmayan cevaplar elenir.  Çözüm olabilecek fikirler oylama ile belirlenir.

     

     Böylelikle öğrencilerin katılımıyla sonuçlara varılmış olunur. Seçilen bu maddeler ise tek tek tartışılarak nasıl bir çözüm yolu olabileceği konuşulur. Maddeler sınıflandırıldığında varılan sonuç ise; okul içinde öğretmenlerin ve öğrencilerin işbirliğine dayanan bir sistemin kurulması, okul dışında ise güvenlik güçlerinin sürekli nöbet tutması şeklindedir.